Sant gadge maharaj biography in marathi renukan

Sant Gadge Maharaj Information In Marathi: गाडगे महाराज, संत गाडगे महाराज किंवा गाडगे बाबा म्हणून प्रसिद्ध आहेत. ते संत आणि समाजसुधारक होते. महाराष्ट्रातील एक महान समाजसुधारक म्हणून ओळखले जाणारे, त्यांनी अनेक सुधारणा केल्या. त्यांची दूरदृष्टी आणि गावांचा विकास आजही देशभरातील अनेक धर्मादाय संस्था, राज्यकर्ते आणि राजकारण्यांना प्रेरणा देतो. त्यांच्या नावाने महाविद्यालये, शाळांसह अनेक संस्था सुरू झाल्या आहेत. त्यानंतर भारत सरकारकडून स्वच्छता आणि पाणी या राष्ट्रीय पुरस्काराची घोषणा करण्यात आली. त्यांच्या सन्मानार्थ अमरावती विद्यापीठाचे नावही देण्यात आले आहे. त्यांच्या सन्मानार्थ महाराष्ट्र शासनाने ‘संत गाडगेबाबा ग्राम स्वच्छता अभियान’ सुरू केले.

गाडगे महाराज माहिती | Sant Gadge Maharaj Information In Marathi

त्यांचे खरे नाव देविदास डेबूजी जानोरकर. त्यांचा जन्म महाराष्ट्रातील अमरावती जिल्ह्यातील शेडगाव गावात एका धोबी कुटुंबात झाला. मूर्तिजापूर तालुक्यातील दापुरी येथे त्यांच्या आजोबांच्या घरी ते लहानाचे मोठे झाले. लहानपणीच त्यांना शेती आणि गोठ्यात रस होता. त्यांनी 1892 मध्ये लग्न केले आणि त्यांना तीन मुले झाली. आपल्या मुलीच्या नामकरण समारंभात त्यांनी पारंपारिक मद्याऐवजी मिठाईसह शुद्ध शाकाहारी जेवण दिले. 1 फेब्रुवारी 1905 रोजी संत म्हणून आपले जीवन जगण्यासाठी आपले कुटुंब सोडण्यापूर्वी त्यांनी आपल्या गावात स्वयंसेवक म्हणून काम केले.

त्याने आपला ट्रेडमार्क झाडू घेतला आणि टोपी घातली. जेव्हा ते गावात पोहोचायचे तेव्हा ते गावातील नाले आणि रस्ते स्वच्छ करायचे आणि गावकऱ्यांनी पैसे दिले तर ते समाजासाठी काहीतरी चांगले करण्यासाठी वापरायचे. मिळालेल्या पैशातून गाडगे महाराजांनी अनेक शैक्षणिक संस्था, धर्मशाळा, रुग्णालये, प्राणी निवारे सुरू केले. समाजाला नैतिकतेचे धडे देणारे कीर्तनाचे वर्गही त्यांनी चालवले, त्यात मुख्यतः कबीरांच्या दोह्या आहेत . त्यांनी लोकांना साधे जीवन जगण्याचे आवाहन केले, धार्मिक कारणांसाठी प्राण्यांची कत्तल थांबवा आणि दारूविरोधात मोहीम राबवावी. त्यांनी कठोर परिश्रम, साधी राहणी आणि गरिबांची निस्वार्थ सेवा करण्याचा उपदेश केला. त्यांनी धार्मिक स्थळे आणि अनाथ आणि अपंगांसाठी धार्मिक शाळाही स्थापन केल्या. 20 डिसेंबर 1956 रोजी अमरावतीला जात असताना महाराजांचे निधन झाले.

डेबूजी झिंगराजी जानोरकर हे संत गाडगे महाराज आणि गाडगे बाबा म्हणून ओळखले जात होते. ते एक समाजसुधारक आणि भटके विद्वान होते जे महाराष्ट्रात सामाजिक विकासासाठी साप्ताहिक उत्सव आयोजित करत असत.

त्यांनी त्यावेळी भारतीय ग्रामीण भागात बरीच सुधारणा केली आणि आजही अनेक राजकीय पक्ष आणि सामाजिक संस्था त्यांच्या कार्यातून प्रेरणा घेत आहेत.

संत गाडगे बाबा यांचे जीवन | Life of Sant Gadge Baba:

त्यांचे खरे नाव देविदास डेबूजी होते. महाराजांचा जन्म महाराष्ट्रातील अमरावती जिल्ह्यातील अंजनगाव सुर्जी तालुक्यातील शेडगाव गावात एका धोबी कुटुंबात झाला. गाडगे महाराज हे प्रवासी सामाजिक शिक्षक होते. पायात फाटलेली चप्पल आणि डोक्यावर मातीची वाटी घेऊन ते पायी प्रवास करायचे. आणि हीच त्याची ओळख होती.

गाडगे महाराज गावात शिरले की लगेच गटारी आणि रस्ते साफ करायला सुरुवात करायची. आणि काम आटोपल्यावर गावाच्या स्वच्छतेसाठी ते स्वतः लोकांचे अभिनंदन करायचे.

गावातील लोकांनीही त्यांना पैसे दिले आणि बाबाजींनी तो पैसा समाजाच्या विकासासाठी आणि भौतिक विकासासाठी वापरला. लोकांकडून मिळालेल्या पैशातून महाराज गावोगावी शाळा, धर्मशाळा, रुग्णालये, प्राण्यांचे निवारे बांधत असत.

गाँवो की सफाई करने के बाद शाम में वे कीर्तन का आयोजन भी करते थे और अपने कीर्तनों के माध्यम से जन-जन तक लोकोपकार और समाज कल्याण का प्रसार करते थे। अपने कीर्तनों के समय वे लोगो को अन्धविश्वास की भावनाओ के विरुद्ध शिक्षित करते थे। अपने कीर्तनों में वे संत कबीर के दोहो का भी उपयोग करते थे।

संत गाडगे महाराज लोगो को जानवरो पर अत्याचार करने से रोकते थे और वे समाज में चल रही जातिभेद और रंगभेद की भावना को नही मानते थे और लोगो के इसके खिलाफ वे जागरूक करते थे। और समाज में वे शराबबंदी करवाना चाहते थे।

गाडगे महाराज लोगो को कठिन परिश्रम, साधारण जीवन और परोपकार की भावना का पाठ पढ़ाते थे और हमेशा जरूरतमंदों की सहायता करने को कहते थे। उन्होंने अपनी पत्नी और अपने बच्चों को भी इसी राह पर चलने को कहा।

महाराज अध्यात्मिक गुरु मैहर बाबांनाही अनेकदा भेटले होते. मैहर बाबांनीही संत गाडगे महाराजांचे त्यांच्या आवडत्या संतांपैकी एक म्हणून वर्णन केले. महाराजांनी मैहर बाबांनाही पंढरपूरला बोलावले आणि ६ नोव्हेंबर १९५४ रोजी हजारो लोकांनी मिळून मैहर बाबा आणि महाराजांचे दर्शन घेतले.

संत गाडगे बाबा यांचे मृत्यू आणि महानता | Death And Greatness Of Sant Gadge Baba

त्यांना आदरांजली अर्पण करून महाराष्ट्र शासनाने 2000-01 मध्ये “संत गाडगेबाबा ग्राम स्वच्छता अभियान” सुरू केले . आणि गाव स्वच्छ ठेवणाऱ्या ग्रामस्थांना हा पुरस्कार दिला जातो.

ते महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध समाजसुधारकांपैकी एक आहेत. लोकांच्या समस्या समजून घेणारे आणि गरिबांसाठी काम करणारे ते संत होते.

भारत सरकारने त्यांच्या सन्मानार्थ अनेक पुरस्कारही जारी केले.

एवढेच नव्हे तर अमरावती विद्यापीठालाही त्यांचे नाव देण्यात आले आहे. संत गाडगे महाराज हे भारतीय इतिहासातील महान संत होते.

संत गाडगे बाबा हे खरे निस्वार्थी कर्मयोगी होते. त्यांनी महाराष्ट्राच्या कानाकोपऱ्यात अनेक धर्मशाळा, गोठा, शाळा, रुग्णालये, वसतिगृहे बांधली. हे सर्व त्यांनी भिक मागून बांधले पण या महापुरुषाने आयुष्यभर स्वतःसाठी झोपडीही बांधली नाही.

संत गाडगे महाराजांचे खरे म्हणणे |True Saying Of Saint Gadge Maharaj

महापुरुष संत गाडगे बाबा म्हणतात की शिक्षण ही अत्यंत महत्वाची गोष्ट आहे. म्हणूनच मनापासून अभ्यास करत राहा, पण मुलांना शिकवल्याशिवाय राहू नका, यासाठी ज्या महापुरुषांचा आधुनिक भारताला अभिमान वाटावा, त्यामध्ये राष्ट्रसंत गाडगे बाबा यांचे नाव सर्वात महत्त्वाचे आहे.

मानवतेचे खरे हितचिंतक असलेल्या इतर संतांप्रमाणे गाडगे बाबांनाही औपचारिक शिक्षण घेण्याची संधी मिळाली नाही. स्वअभ्यासाच्या बळावर तो थोडं लिहायला-वाचायला शिकला होता.

म्हणूनच गाडगे बाबा शिक्षणावर खूप भर देत असत, पण त्यांनी शिक्षणाचे महत्त्व इतके मांडले की, एक ताट जरी विकावे लागले तरी ते विकून शिक्षण घेतले पाहिजे. भाकरी हातात घेऊन खाऊ शकतो, पण शिक्षणाशिवाय जीवन अपूर्ण आहे. आपल्या प्रवचनात शिक्षणाचा प्रचार करताना ते डॉ.आंबेडकरांचे उदाहरण म्हणून मांडायचे.

बाबासाहेब आंबेडकरांनी आपल्या महत्त्वाकांक्षेने इतका अभ्यास केला. शिक्षण म्हणजे क्लास कॉन्ट्रॅक्ट नाही तर गरीब मूलही चांगले शिक्षण घेऊन अनेक पदव्या मिळवू शकतो. गाडगे बाबांनी आपल्या समाजात शिक्षणाचा प्रकाश पसरवण्यासाठी 31 शैक्षणिक संस्था आणि इतर शंभरहून अधिक संस्था स्थापन केल्या. आणि नंतर सरकारने या संस्थांच्या देखभालीसाठी ट्रस्टची स्थापना केली.

संत गाडगे महाराजांना गावातील लोक जे काही पैसे द्यायचे, ते पैसे ते समाजाच्या सामाजिक विकासासाठी आणि भौतिक विकासासाठी वापरायचे आणि लोकांकडून मिळालेल्या पैशातून महाराज शाळा, धर्मशाळा, रुग्णालये, पशुधन बांधायचे. गावांमध्ये निवारा.

गाव स्वच्छ केल्यानंतर ते संध्याकाळी कीर्तनाचे आयोजन करायचे आणि कीर्तनाच्या माध्यमातून ते लोकांमध्ये परोपकार आणि समाजहिताचा प्रसार करत. आपल्या कीर्तनादरम्यान त्यांनी लोकांना अंधश्रद्धेच्या विरोधात प्रबोधन केले आणि संत कबीरांचे दोन दोनही कीर्तनात वापरले आणि या महापुरुषाने आपल्या जीवनात स्वतःसाठी झोपडी देखील बनवली नाही आणि त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य धर्मशाळांच्या व्हरांड्यात किंवा शेजारीच व्यतीत केले. झाड.

गुरुदेव आचार्यजींनी अगदी बरोबर सांगितले आहे की लाकडाचा तुकडा, एक फाटलेली पत्री आणि मातीचे भांडे खाण्यापिण्याचे सामान झाकण्यासाठी वापरायचे आणि कीर्तनाच्या वेळी ही त्यांची मालमत्ता होती, म्हणूनच ते महाराष्ट्राच्या विविध भागात सापडले. वाले गाडगे बाबा आणि चिठ्ठे-गोड्डे वाले बाबा या नावांनी हाक मारली जायची. त्यामुळेच त्यांचे खरे नाव आजतागायत कोणालाही माहीत नाही.

बाबा निरक्षर असले तरी ते एक महान विचारवंत होते. वडिलांच्या निधनामुळे त्यांना लहानपणापासूनच आजोबांसोबत राहावे लागले, तेथे त्यांना गायी चरवाव्या लागल्या आणि शेती करावी लागली. 1905 ते 1917 या काळात ते वनवासात राहिले, या दरम्यान त्यांनी जीवन खूप जवळून पाहिले. अंधश्रद्धा, बाह्य दिखाऊपणा, रूढी-परंपरा, सामाजिक कुप्रथा, व्यसने समाजाचे किती भयंकर नुकसान करतात हे त्यांनी चांगलेच अनुभवले. त्यामुळे त्यांनी त्यांना कडाडून विरोध केला.

संत गाडगे महाराजांच्या जीवनातील एकमेव ध्येय |Sant Gadge Maharaj’s Only Goal In Life

संत गाडगे बाबांच्या जीवनाचे एकमेव ध्येय लोकसेवा हे होते. गोरगरिबांची, दीनदुबळ्यांची आणि उपेक्षितांची सेवा हीच ईश्वराची भक्ती मानत. त्यांनी धार्मिक वेशभूषेला कडाडून विरोध केला.देव तीर्थक्षेत्रात, मंदिरात किंवा मूर्तींमध्ये नसतो यावर त्यांचा विश्वास होता. भगवान दरिद्र नारायणाच्या रूपाने मानवी समाजात विराजमान आहेत, मनुष्याने या देवाला ओळखून तन, मन, धनाने त्याची सेवा करावी. भुकेल्यांना अन्न, तहानलेल्यांना पाणी, नग्नांना वस्त्र, निरक्षरांना शिक्षण, निरुपयोगींना काम, निराधारांना आराम आणि मुक्या प्राण्यांना निर्भयपणाची सेवा हीच ईश्वरसेवा आहे.

याशिवाय संत गाडगे महाराजांनी तीर्थक्षेत्रांवर अनेक मोठ्या धर्मशाळा स्थापन केल्या होत्या. जेणेकरून गरीब प्रवाशांना तिथे मोफत राहण्याची सोय होईल. नाशिकमध्ये त्यांची एक मोठी धर्मशाळा आहे जिथे एकावेळी ५०० यात्रेकरू राहू शकतात. तसेच प्रवाशांना सिगडी, भांडी आदी मोफत देण्याची व्यवस्था आहे.

संत गाडगे महाराजांच्या जीवनाचे एकमेव उद्दिष्ट गरीब जनतेची सेवा करणे हे होते. कारण त्यांनी गोरगरीब, दीनदुबळ्या, उपेक्षितांची सेवा हीच ईश्वरभक्ती मानली. त्यांनी धार्मिक देखाव्याला कडाडून विरोध केला. कारण देव तीर्थक्षेत्रात नाही, मंदिरात किंवा मूर्तीत नाही, तो फक्त भगवान दरिद्र नारायणाच्या रूपात मानवी समाजात आहे, असा त्यांचा विश्वास होता.

तीर्थक्षेत्रातील सर्व पुजारी भ्रष्ट आहेत, असे ते म्हणायचे. धर्माच्या नावाखाली पशुबळी देण्याच्याही ते विरोधात होते. इतकेच नव्हे तर अंमली पदार्थांचे व्यसन, अस्पृश्यता आणि मजूर आणि शेतकऱ्यांचे शोषण यासारख्या सामाजिक दुष्कृत्यांनाही त्यांचा तीव्र विरोध होता. संत-महात्म्यांच्या चरणांना स्पर्श करण्याची प्रथा आजही प्रचलित आहे, परंतु संत गाडगेबाबांचा याला कडाडून विरोध होता.

संत गाडगे महाराजांना अपमान सहन करावा लागला तरी त्यांनी आपल्या वाटेवर चालणे न सोडता गावोगावी जाऊन स्वच्छता भजन कीर्तनाच्या माध्यमातून समाजाचे प्रबोधन केले आणि आपले कार्य पूर्ण केले. म्हणूनच आज त्यांचे कार्य संपूर्ण जगात ग्रामस्वच्छता अभियान म्हणून ओळखले जाते.

संत गाडगे महाराजांनी स्थापन केलेले “गाडगे महाराज मिशन” आजही समाजसेवेत कार्यरत आहे. मानवतेच्या महान उपासकाचे 20 डिसेंबर 1956 रोजी मध्यरात्री 12.30 वाजता निधन झाले. संत गाडगे महाराजांवर, प्रसिद्ध संत तुकडोजी महाराजांनी त्यांना आदरांजली वाहिली, त्यांच्या एका पुस्तकाच्या प्रस्तावनेत त्यांचे पूजन केले, ते मानवतेचे मूर्तिमंत आदर्श आहेत.

महापुरुष संत गाडगे महाराज यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य मानवजातीच्या कल्याणासाठी समर्पित केले. असे राष्ट्रसंत गाडगे महाराज हे खरे निस्वार्थी कर्मयोगी होते. असे महापुरुष संत गाडगे महाराज आजही प्रत्येक गावात आणि लोकांच्या हृदयात जिवंत आहेत. अशा या महान महापुरुष संत गाडगे महाराजांना कोटी कोटी प्रणाम.

निष्कर्ष

मित्रांनो, या लेखात संत गाडगे महाराज माहिती मराठीत | Sant Gadge Maharaj Information In Marathi संबंधित माहिती देण्यात आली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल. लोककल्याणासाठी आपले जीवन समर्पित करणारे समाजसेवक संत गाडगे महाराज यांची माहिती | Sant Gadge Maharaj Information In Marathi तुम्हाला आवडली असेल, तर हा लेख तुमच्या मित्रांना आणि इतर लोकांसोबत जास्तीत जास्त शेअर करा. धन्यवाद

पुढे वाचा